Jeżeli chodzi o wspólne cechy fotografii i socjologii, to z całą pewnością obie te dziedziny wiedzy łączy wiele podobieństw. W szczególności fotografia reporterska, która jest naturalna i odzwierciedla rzeczywistość taką, jaka ona jest. Głównym ich zadaniem jest zwrócenie uwagi na różne problemy i zjawiska społeczne, które występują w obrębie danej grupy społecznej.
- Jakie są wspólne cechy fotografii i socjologii?
- Co oznacza termin - socjologia wizualna?
- Przedstawiciele i prekursorzy fotografii socjologicznej
Jakie są wspólne cechy fotografii i socjologii?
Praca socjologa opiera się głównie na analizach konkretnych grup społecznych, które potrzebują pomocy. Badanie socjologiczne polega na obserwacji wybranej grupy, tworzeniu i przeprowadzaniu licznych ankiet i wyciąganiu wniosków oraz zestawień. Z kolei, jeśli weźmiemy pod uwagę reporterską działalność fotografa, który na fotograficznych kadrach zapisuje otaczającą go rzeczywistość, ludzi, czy też ich sposób życia, to od razu widać podobieństwo jego pracy z pracą socjologa. Często przy pomocy fotograficznych zapisów, reporter wyciąga również nurtujące daną społeczność problemy na światło dzienne. Oprócz tego rejestruje pracę ludzką oraz różne wydarzenia kulturalne.
Dzięki wywołaniu zdjęć możemy pomóc licznym badaniom i analizom. Zdjęcia bywają wykorzystywane do wykrywania przestępstw oraz mogą posłużyć dla przyszłych pokoleń, jako świadectwo historii i tradycji, którą obecnie tworzymy i w której funkcjonujemy.
Co oznacza termin - socjologia wizualna?
Socjologia wizualna to odłam socjologii, polegający głównie na licznych analizach wizualnych materiałów, do których zaliczają się przede wszystkim zdjęcia reporterskie. Właśnie ta dziedzina fotografii jest najbardziej pomocna przy pracach analitycznych zarówno historyków, policji, jak i socjologów. Dzieje się tak, ponieważ są to spontaniczne zdjęcia, bez zbędnej reżyserki, które przedstawiają prawdę o ludziach i otaczającym nas świecie. Zdjęcia oddają prawdziwy stan naszych miast, dróg, a także odsłaniają współczesne realia życia i pracy na wsi. Poza tym reporterska fotografia pokazuje także modowe trendy, które w danym momencie królują na ulicach. Również gwałtowny postęp technologiczny, a w szczególności wynalazki motoryzacyjne, również chętnie są rejestrowane przez reporterów.
Dzięki powszechnej cyfryzacji życia i popularyzacji aparatów cyfrowych, które każdy posiada, chociażby w swoim smartfonie, właściwie wszyscy mogą być reporterami. Również amatorskie zdjęcia i nagrania rejestrujące konkretne wydarzenia, są poddawane analizom i badaniom naukowym. Nawet zdjęcia okazjonalne sprzed kilkunastu dekad i obecne fotografie, mogą stanowić bezcenną wiedzę o zmieniających się realiach życia. Zwykłe zdjęcia ze chrztu, ślubu, czy też pogrzebu, także są oceanem wiedzy o obrzędach, tradycjach, zmieniającej się modzie, fryzurach, czy też architekturze. Uważny badacz z całą pewnością dzięki nim wyciągnie olbrzymią ilość ciekawych wniosków, różnic i zestawień, odnoszących się do współczesnych aspektów życia.
Przedstawiciele i prekursorzy fotografii socjologicznej
Prekursorem fotografii społecznej był Jacoba Augusta Riis. Pod koniec XIX wieku zrobił on serię reportażowych zdjęć, przedstawiających nowojorskie slumsy. Natomiast do rosyjskich prekursorów fotografii socjologicznej należą Andriej Osipowicz Karelin i Maksym Piotrowicz Dimitriew, który był jego uczniem. Tworzyli oni w tych samych czasach, co
August Riis, ale rejestrowali na swoich zdjęciach nędzę i trudy rosyjskiej ulicy. Najuboższe warstwy społeczne fotografowała także amerykańska reporterka Dorothea Lange, która była jedną z pierwszych kobiet-reporterów, w epoce wielkiego kryzysu. Z kolei robotnicze trudy imigrantów i ich dzieci, zapisywał w fotograficznych kadrach Lewis Hine, który także wywodził się z najniższej warstwy społecznej i te doświadczenia były mu bardzo znajome.
Natomiast przedstawicielką polskiej fotografii socjologicznej jest Zofia Rydet. Na swoich zdjęciach rejestrowała ówczesne ulice oraz wnętrza, zarówno miejskich mieszkań, jak i wiejskich chat. Jej zdjęcia stanowią prawdziwe naukowe świadectwo społecznych przemian. Zofia Rydet przez wiele lat pracowała, jako wykładowca fotografii na Politechnice Śląskiej. Stworzyła wiele ciekawych cykli fotografii społecznej, do której zaliczają się m.in. “Mały człowiek” ,“Czas przemijania”, czy też najpopularniejszy i uważany za najważniejsze dzieło jej życia “Zapis socjologiczny”. Ten ostatni, wymieniony cykl zawiera zdjęcia z trzydziestu tysięcy negatywów, które przedstawiają ludzi z Krakowa, Gdańska, Lubelszczyzny, Suwalszczyzny, Śląska, Podhala, czy też Rzeszowszczyzny. Kolejne cykle to “Nieskończoność dalekich dróg” oraz “Suita śląska”.